ΚΟΝΞ ΟΜ ΠΑΝΞ

Είναι φορές που με πιάνει τρέλλα και μου ρχονται ιδέες, συνήθως με περιτύλιγμα μεταφυσικό, τις οποίες έχω την έμφυτη τάση να αναλύω και να τις βάζω σε ορθολογικά καλούπια. Επίσης ρέπω προς τον «τοτεμισμό», δηλαδή αναζητώ ιδέες ή υλικά αντικείμενα, τα οποία αντιμετωπίζω σα σύμβολα, προσδίδοντάς τους κάποιας μορφής ιερότητα με μυστικιστικό περιεχόμενο. Αυτή είναι μια πλευρά του εαυτού μου που έρχεται σε αντίθεση με τον αυστηρό και μεθοδικό τρόπο σκέψης που υιοθετώ στην καθημερινότητά μου κυρίως λόγω του επαγγέλματός μου. Ωστόσο, αυτή η «ανατολίτικη», μοιρολατρική και ίσως προληπτική μου φύση με κυριεύει ενίοτε κα ιδού τα αποτελέσματα :

Το μήλο, αυτό το τόσο υγιεινό και εύγευστο φρούτο κρύβει τόση ιστορία μέσα του, όση φαντάζομαι κανένα άλλο εδώδιμο. Χωρίς πλάκα έχει παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο σε τόσες ιστορίες, αληθινές και φανταστικές, που ξεχειλίζουν συμβολισμούς και κρυμμένα νοήματα, τις οποίες δε θα μπορούσα να αγνοήσω. Για να δούμε όμως κάποιες απ τις πιο σημαντικές συνοδευμένες από μια μίνι ανάλυση :

1) Το μήλο της Εύας : η Εύα παρασυρμένη απ το φίδι δαγκώνει τον καρπό του απαγορευμένου δέντρου με αποτέλεσμα να διαπράξει από κοινού με τον Αδάμ το προπατορικό αμάρτημα και να εκδιωχθούν οι δυο τους απ'τον παράδεισο. Ο καρπός του δέντρου της γνώσης του καλού και του κακού απεικονίζεται ως μήλο.

2) Το μήλο του Αδάμ : το χαρακτηριστικό εξόγκωμα στο λαιμό των ανδρών. Η ονομασία προέρχεται επίσης απ τη Βίβλο (και καλά του κατσε του Αδάμ το μήλο στο λαιμό ένεκα της αμαρτίας) αλλά εγώ πιστεύω ότι κρύβει κι άλλες έννοιες.

3) Τα μήλα των Εσπερίδων : ο Ηρακλής κλέβει τα μήλα, τα οποία σημειωτέον είχαν δοθεί απ τη Γη στο Δία και την Ήρα σα γαμήλιο δώρο.

4) Το μήλο της έριδος : το χρυσό μήλο που έδωσε ο Πάρης στην Αφροδίτη με αντάλλαγμα την ωραία Ελένη και αιτία του Τρωικού πολέμου.

5) Γουλιέλμος Τέλος : ελβετός ήρωας του 14ου αι., ανυπότακτος, καταδικάστηκε να σημαδέψει με το τόξο του ένα μήλο στο κεφάλι του γιου του και το πέτυχε (το μήλο).

6) Χιονάτη : η χιονάτη δαγκώνει το δηλητηριασμένο μήλο και πέφτει νεκρή μέχρι να τη σώσει ο πρίγκηπας.

7) Το μήλο της βαρύτητας : ένα μήλο πέφτει στο κεφάλι του Νεύτωνα και εκείνος διαπιστώνει το νόμο της βαρύτητας.

8) Apple : ο Άλαν Τουρινγκ ήταν βρετανός μαθηματικός και θεωρείται συχνά πατέρας της επιστήμης των υπολογιστών. Καταδικάστηκε για ομοφυλοφιλία και ως ποινή του επέβαλαν ορμονική θεραπεία για μείωση της λίμπιντο. Μετά από ένα χρόνο αυτοκτόνησε δαγκώνοντας ένα μήλο, το οποίο ο ίδιος είχε διαποτίσει με κυάνιο. Λέγεται ότι το σήμα της apple είναι προς τιμήν του (αρη θενκς φορ δε τιπ).

Δεν ξέρω τι σκέφτεστε καθώς διαβάζετε αυτές τις, ας το παραδεχτώ, μπούρδες. Πάντως εγώ βρίσκω μια συμμετρία κρυμμένη πίσω απ αυτές τις ιστορίες, όπου το μήλο ως ιδέα πλέον, τις τέμνει αξιακά.

Το μήλο παίρνει σε όλες τις ιστορίες το ρόλο του τρόπαιου, μεταφυσικά κατοχυρωμένου, που ο άνθρωπος λαχταρά να κατακτήσει. Ειδικά, στους πρώτους δύο μύθους, ο εν λόγω καρπός συμβολίζει τη σοφία, την υπέρτατη γνώση, την οποία όμως ο άνθρωπος είναι ανήμπορος να κατακτήσει. Όπως έχω γράψει και σε προηγούμενο άρθρο η απόλυτη σοφία είναι απροσπέλαστη για τον άνρθωπο και για τούτο όταν ο τελευταίος αποπειράται να την αγγίξει, κατακρημνίζεται. Όταν δαγκώσει το μήλο δηλητηριάζεται εν είδει τιμωρίας για την αλαζονεία του.

Το μήλο όμως είναι τόσο ισχυρό, που μπορεί να αποτελέσει και αντικείμενο διαμάχης μεταξύ των Θεών. Και αυτοί δηλαδή την πατάνε. Βέβαια, τις συνέπειες των επιλογών τους τις πληρώνουν τελικά οι άνθρωποι (Τρωικός πόλεμος) αφού κι αυτοί βάλαν το χεράκι τους στη δημιουργία της έριδος, οπότε οι συνέπειες θα είναι για ακόμη μια φορά οδυνηρές.

Βέβαια, το μήλο σε επιβραβεύει κιόλας, όταν αγωνίζεσαι για δίκαιους σκοπούς, όπως έκανε ο φίλος Γουλιέλμος Τέλος. Επίσης, αποτέλεσε την αιτία για να διατυπώσει ο αντιπαθής, κατά τα άλλα, Νεύτωνας το σημαντικότερο ίσως νόμο της φυσικής. Μοιάζει να υπάρχει μια ισορροπία στις συμβολικές δράσεις του μήλου, όπου άλλοτε επιβραβεύει και άλλοτε τιμωρεί.

Για να τελειώνω με τις ασυναρτησίες, βλέπω ότι το μήλο έχει μια κάποια διφυή υπόσταση. Όταν είναι ακέραιο, συμβολίζει τη γνώση, τη σοφία, την ανδρεία ενώ όταν είναι δαγκωμένο, μισοφαγωμένο συμβολίζει την πτώση και το θάνατο. Πώς όμως να φτάσεις στη σοφία αν δε δαγκώσεις πρώτα το μήλο?

Pacman

Το blog μας μετραει λιγο καιρο ζωης, παρολαυτα ομως εχει δημιουργηθει μια ατυπη παραδοση: να σας αναφερω την αφορμη που με οδηγει στο εκαστοτε ποστ. Τη μουσα μου λοιπον για σημερα, την εντοπισα στη λαϊκη.

Προφιλ:

Εικοσιπεντε μεχρι εικοσιοχτω χρονών, κοντος, αδυνατος, πολυ μελαμψος και εξισου βρωμικος. Πισσα κατραμι γυαλιστερο λιγδιασμενο μαλλι με χωριστρα στο πλάι και ρουχα που προοριζονταν για καποιον σαφως ογκωδεστερο. Ο εν λογω κυριος εργαζεται ως βοηθος λαϊκατζη, δηλαδη κανει ολες τις δουλειες οσο ο λαϊκατζης πινει μπυρες. Η δυσκολια που συναντα οταν χρειαζεται να γραψει αριθμους με κιμωλια σε καρτελακι, με κανει να πιστευω οτι η μορφωση του ειναι ελλιπης, οπως φανταζομαι ειναι και η μορφωση του αφεντικου του, κρινοντας απο τον τροπο που συμπεριφερεται στον υπαλληλο του. Α, και του λειπει και ενα δαχτυλο (οχι απο το χερι που γραφει).

Το ιδιαιτερο χαρακτηριστικο αυτου του τυπου, το οποιο με κανει να προβληματιζομαι καθε φορα που τον βλεπω, ειναι οτι δειχνει χαρουμενος. Εχει παντα ενα ηλιθιο χαμογελο στο ασχημο προσωπο του, σιγοτραγουδαει και μοιαζει να απολαμβανει την καθε ανοητη στιγμη που ζει. Και απορω, πως γινεται εγω, που ειμαι τοσο cool, να ειμαι συνεχεια γκρινιαρης, κατσουφης και μιζερος, ενω αυτος, που προφανως εχει φαει και τις εικοσιτεσσερις μουτζες του Ολυμπου, να ειναι ευτυχισμενος?

Οπως θα καταλαβες αναγνωστουλη μου, και σε αυτο το ποστ θα επιχειρησω να προσεγγισω (μερικως) το ζητημα της ευτυχιας. Θα εστιασω στους τρεις παραγοντες που κατα τη γνωμη μου καθοριζουν την ευτυχια ενος ανθρωπου με τον ουσιαστικοτερο τροπο, και αυθαιρετα τους ονομαζω:

α)Σχετικοτητα
β)Βαθμιδα
γ)Προσδοκια

(Θα σου προτεινα να στριψεις ενα, ετοιμαζομαι να φλυαρησω)

Α) Η δικη μου θεωρια της σχετικοτητας ειναι απλη και ειναι η εξης: Ενας ανθρωπος νιωθει περισσοτερο ευτυχισμενος οσο λιγοτερο ευτυχισμενοι ειναι σε σχεση με αυτον οι ανθρωποι απο τους οποιους περιβαλλεται. Για να σε βοηθησω να χωνεψεις αυτη τη νοσηρη και κυνικη ιδεα, σου παραθετω το εξης υποθετικο παραδειγμα:

Σκεψου μια πολη, ενας κατοικος της οποιας, ο κυριος Ταδε, γεννηθηκε με ενα ποδι. Βλεπει ολους τους αλλους να περπατανε, να τρεχουν, να χορευουν και γενικα να ζουν τις ζωες τους με τροπο που αυτος δε μπορει. Ειναι αναμενομενο να ειναι δυστυχισμενος και κατα πασα πιθανοτητα η ατυχια του θα συνοδευεται απο καποιας εκτασης καταθλιψη. Εστω λοιπον οτι ενα βραδυ, συμβαινει μια περιεργη γονιδιακη μεταλλαξη σε ολους τους αλλους κατοικους της πολης και χανουν και τα δυο τους ποδια. Το επομενο πρωι, ο κυριος Ταδε ακουει τις πρωινες ειδησεις. Μαλλον πλεον ειναι ο πιο ευτυχισμενος κατοικος! Και εχει σημασια να προσεξεις, οτι παρεμενε δυστυχισμενος ολη την ωρα που μεσολαβησε απο τη μεταλλαξη, μεχρι τη μεταδοση των ειδησεων.

Ας γυρισουμε ομως στην πραγματικοτητα. Σκεψου τωρα εναν πολυ ευτυχισμενο ανθρωπο, τον κυριο Δεινα- υγιεστατο, ευκαταστατο, με εξαιρετικη οικογενεια, αγαπημενους φιλους και μπλα μπλα μπλα. Πολυ κατσαμε στην πραγματικοτητα. Ο κυριος Δεινα ξυπναει ενα πρωι και βλεπει φυτρωμενο στις πλατες ολων των αλλων ανθρωπων, ενα καταλευκο ζευγαρι φτερα που τους επιτρεπει να πετανε παντου ακοπα και διασκεδαστικα. Ο κυριος Δεινα μαλλον θα χρειαστει ψυχιατρο για να αντιμετωπισει την νεοαποκτηθεισα, ή καλυτερα νεοεπιβληθεισα αναπηρια του, κιομως χθες ενιωθε τοσο ομορφα...

Β) Εδω τα πραγματα ειναι πιο απλα. Η ευτυχια καθε ανθρωπου εξαρταται αποφασιστικα απο το αμεσο παρελθον του και συγκεκριμενα απο τον αν εχει μεσολαβησει προοδος, στασιμοτητα ή οπισθοδρόμηση. Αν ζεις σε επαυλη και μετακομισεις σε μεζονετα, θα εισαι μαλλον λιγοτερο ευτυχισμενος (τουλαχιστον παροδικα) απο καποιον αστεγο που καβατζωσε μια ημιυπογεια γκαρσονιερα.

Γ) Αυτη η ιδεα προερχεται απο το βιβλιο του Νικου Δημου "Η δυστυχία του να είσαι Έλλην". Δεν το εχω μπροστα μου για να την παραθεσω αυτουσια, αλλα μεσες ακρες λεει οτι η αποσταση της επιθυμιας απο την πραγματικοτητα ειναι αντιστροφως αναλογη με την ευτυχια. Με αλλα λογια οσο πιο πολλα ζητας απο τη ζωη σου τοσο πιο πολυ σε βαραινει η απωλεια τους. Και οντως ειναι αρκετα λογικο. Απο ενα συνολο υπερβολικα φιλοδοξων ανθρωπων, μονο ενα μικρο μερος θα καταφερει να πραγματοποιησει τις υπερ-απαιτητικες επιθυμιες του. Ολοι οι υπολοιποι θα νιωθουν μη-πληρεις, και "συμβιβασμενοι", εχοντας κατακτησεις που σε αλλους θα παρειχαν το αισθημα της ικανοποιησης.

Την τριτη αυτη μεταβλητη, δεν την ονομασα "επιθυμια", αλλά "προσδοκια" γιατι τη βλεπω απο μια λιγο διαφορετικη οπτικη γωνια. Εχω δηλαδη την εντυπωση οτι παιζει ρολο και το potential που καθε ενας αποδιδει στον εαυτο του. Ενας ανερχομενος και πολλα υποσχομενος ζωγραφος για παραδειγμα, μαλλον θα προσγειωθει ανωμαλα αν παθει αρθριτιδα στα δαχτυλα, πολυ περισσοτερο απο καποιον αλλο αταλαντο που απλα γουσταρε να αφοσιωθει στη ζωγραφικη, αλλα δεν του 'κατσε και κατεληξε να ασχολειται με τις πωλησεις ακινητων. Και οι δυο ξεκινανε απο το μηδεν, επιζητουν το μεγαλειο αλλα παιρνουν τα @@ μου. Το ανεκπληρωτο ονειρο ομως, κοστιζει πιο ακριβα στον πρωτο. (Στην περιπτωση βεβαια που καποιος υπερεκτιμα τις δυνατοτητες του και νιωθει οτι προοριζεται για μεγαλυτερα πραγματα απο οτι οι ρεαλιστικες του ικανοτητες υποσχονται, ξαναπεφτουμε στην απλη πικρα της ματαιοδοξιας).

Αυτα για σημερα. Το θεμα οπως καταλαβαινεις δεν εχει κλεισει. Κατανοω οτι οι παραγοντες που ανεφερα δεν ειναι ασυσχετιστοι ουτε μεταξυ τους ουτε και με τους παμπολλους αλλους που δεν υπολογισα. Ελπιζω στο μελλον, με τη βοηθεια της Χανς, να επεκτεινω τις σκεψεις μου, για να σου δωσω και σενα λιγη ακομα μασημενη τροφη για σκεψη. Φιλιά.