Λεφτα και εξωγηινοι

Γιατι δεν ειμαι πλουσιος?

Λοιπον αναγνωστουλη μου, ξερω οτι ηδη ταυτιστηκες μαζι μου αφου και εσυ συχνα αναρωτιεσαι γιατι δεν εισαι πλουσιος (σου μιλαω στον ενικο για να δεθουμε, να δωσω μια αμεσοτητα στη σχεση μας - το ιδιο κολπο κανει και ο Πανουσης στο ραδιοφωνο και σε εμενα τουλαχιστον πιανει).

Κατι τετοιες ερωτησεις με απασχολουν πολυ συχνα. Ξεκινανε σαν απλες σκεψεις και μετα απο πολυ προβληματισμο, περισυλλογη και πνευματικη προσπαθεια, δυστυχως παραμενουν απλες.

Και ξαναρωταω, γιατι δεν ειμαι fucking πλουσιος!?

Μια πρωτη απαντηση θα μπορουσε να ειναι το γεγονος οτι δε δουλευω, δεν εχω καμια επιχειρηματικη ιδεα, δεν εχω καποιο εξαιρετικο ταλεντο και δεν ειμαι τυχερος στα τυχερα παιχνιδια. Επισης δεν εχω καποια μεγαλη κληρονομια.

Ειναι ομως αυτα αρκετα για να καταδικασουν καποιον στην απλουσία? (δε θα πω φτωχεια γιατι δεν ειμαι φτωχος - δοξα τω Δια η οικογενεια μου φροντιζει να περναω φινα). Ας πουμε πως ναι. Γιατι ομως δεν εισαι εσυ πλουσιος? Γιατι δεν ειμαστε ολοι πλουσιοι? Γινεται να ειμαστε ολοι πλουσιοι?

Ας δουμε ενα θεωρητικο σεναριο:

Εστω οτι αποκτουμε (σαν ανθρωποτητα) την τεχνογνωσια και την τεχνολογια να παραγουμε πολλα αγαθα χωρις πολυ κοπο. Για παραδειγμα, εστω οτι ενας ανθρωπος χειριζεται ενα υπερ-τρακτερ που μπορει να καλλιεργησει αρκετο σιταρι
για να καλυψει τις αναγκες χιλιαδων ανθρωπων. Καποιος αλλος παραγει με σχεδον αυτοματισμενους τροπους καποιο τεραστιο αριθμο ρουχων, ενας τριτος κοβει πυριτιο για την κατασκευη αναριθμητων υπολογιστων κλπ κλπ. Εστω επισης οτι ο καθενας μοιραζει απλοχερα τα περισσευουμενα αγαθα του, ετσι ωστε και ο φτωχοτερος ολων μας να απολαμβανει πολλα αγαθα και κατα μια εννοια να ειναι πλουσιος.

Στον πραγματικο κοσμο ομως, τιποτα απο ολα αυτα δε συμβαινει. Τουναντιον, για την παραγωγη ενος προιοντος, χρειαζεται να επενδυθουν ενα σωρο εργατοωρες απο ενα σωρο ανθρωπους. Για παραδειγμα για να μπορω εγω να πιω ενα λιτρο γαλα, θα πρεπει να εχουν δουλεψει εκτροφεις, κτηνιατροι, χειριστες μηχανηματων, συντηρητες μηχανηματων, μεταφορεις, ελεγκτες, υπαλληλοι γραφειοκρατειας και δε μπορω και εγω να φανταστω ποσοι αλλοι. Ετσι, το κοστος σε χρηματα διαφορων αγαθων οπως το γαλα, το ψωμι, τα ρουχα κλπ, τα καθιστουν απροσιτα για καποιους ανθρωπους που ζουν (τροπος του λεγειν) λιγο πιο διπλα μας και κανουν ειρωνικες απεργιες πεινας κλειδωμενοι στη νομικη (λεω ειρωνικες γιατι η οψη τους μαρτυραει οτι ουτως ή αλλως δεν εχουν να φανε).


Αρα απο οτι φαινεται δε γινεται εκ των πραγματων να ειμαστε ολοι πλουσιοι. Προς το παρον. Ισως σε καποια χρονια ομως να μπορεσουμε.
Το ερωτημα τωρα ειναι: κινουμαστε προς αυτη την κατευθυνση? Οι παραγωγικες μας μοναδες στοχευουν στην επαρκεια αγαθων για οσο γινεται πιο πολλους ανθρωπους?

Και εδω η απαντηση ειναι ευκολη, και ειναι φυσικα οχι. Ο στοχος μιας εταιρειας δεν ειναι η μεγιστοποιηση της παραγωγης, αλλα η μεγιστοποιηση του κερδους. Οταν παραγει καποιος πολλα αγαθα, και οι ανταγωνιστες του παραγουν επισης πολλα, η αυξημενη παροχη του προιοντος στην αγορα κανει την τιμη του να πεσει. Αρα δεν ειναι συμφερον για μια εταιρεια να παραγει περα απο ενα επιπεδο... και ετσι οι μηχανες κλεινουν, η τσιμινιερα παγωνει. Αλλες φορες επισης, γεωργικα προιοντα που δεν πωλουνται εγκαιρως (εξαιτιας κωλυματων που σχετιζονται με επιδοτησεις, δασμους ή κακοκαιριες), μενουν να σαπιζουν στα χωραφια ή πετιουνται (βλεπε πορτοκαλια Αργους), την ιδια στιγμη που καποιοι ανθρωποι λιγο διπλα, ή εστω λιγο παραδιπλα δεν εχουν ουτε καν καθαρο νερο.

Και δυστυχως, ολη αυτη κατασταση ειναι "λογικη". Δε μπορω να απαιτησω απο καποιον να προσφερει ανιδιοτελως οτιδηποτε -και μαλλον δε θα το κανει, εκτος ισως αν νιωθει οτι βοηθωντας το διπλανο του, βοηθαει τη δικη του ομαδα, αρα και τον εαυτο του. Αυτο που εννοω ειναι οτι καθε ανθρωπως ειναι ενστικτωδως προγραμματισμενος να δινει προτεραιοτητα στο δικο του συμφερον. Μια οικογενεια θα δωσει προθυμα τα παντα σε ενα δικο της παιδι χωρις να ζητησει ανταλλαγμα, αλλα δε θα ενδιαφερθει για το παιδι της αλλης οικογενειας. Μια πολη θα μεριμνησει για παροχες προς ολους τους κατοικους της εστω κιαν καποιοι κατοικοι δεν εχουν συμβαλει καθολου στην ευημερια της πολης. Ομοιως, μια χωρα θα υπερασπιστει τα ανθρωπινα δικαιωματα των πολιτων της, αλλα θα καταδικασει σε εμμεση θανατικη ποινη τους παρεισακτους. Και μεταξυ ηπειρων ακομα, μια υποτυπωδης αλληλεγγυη υπαρχει.

Τι μενει λοιπον? Να βρουμε εξωγηινους ! Τοτε ισως θα μπορεσουμε να δουμε τους ανθρωπους σαν "δικους μας ανθρωπους" και ισως νοιαστουμε λιγο παραπανω για αυτους. Ελπιζω λοιπον σε πολλα πολλα χρονια να γινουμε κατι σαν τη Γαια του Ασιμοφ (ή την Πανδωρα του Αβαταρ).