Καπιταλισμος και μονογαμια

Σε αδρες γραμμες ο καπιταλισμος ειναι το οικονομικο συστημα, οπου η ιδιοκτησια των μεσων παραγωγης ανηκει σε ιδιωτες και εχει σαν πρωταρχικο στοχο το κερδος που παραγεται απο την εκμεταλλευση της εργατικης δυναμης. Στο παραπανω μοντελο, ιδιαιτερα σε οτι αφορα την αστικη ταξη, η οποια ειναι και η ηγεμονευουσα (εκμεταλλευομενη ταξη ειναι η εργατικη) κυριαρχο ρολο παιζει η εννοια της ιδιοκτησιας.

Πραγματι, η κατοχη ειναι αυτη που προσδιοριζει το ευρος της “δυναμης” ενος συγκεκριμενου ατομου στην κοινωνια. Η ιδιοκτησια προσλαμβανει διαστασεις ανεξελεγκτες. Η γη για παραδειγμα τεμαχιζεται και μοιραζεται σε ατομα, με αυθαιρετο φυσικα και αδικο τροπο, ετσι ωστε ο πλουτος που προκυπτει απο το καθε τεμαχιο να ανηκει αποκλειστικα στον ιδιοκτητη. Σε καθε πλουτοπαραγωγικο κομματι του πλανητη, τιθενται ιδιοκτησιακα ορια με αποτελεσμα να καθισταται απολυτως ξεκαθαρη η ατομικη ιδιοκτησια και τα εκπορευομενα απο αυτην οφελη.

Αυτη η μανια ομως του ατομου για ιδιοκτησια, οπως προσδιοριζεται και αναπτυσσεται σε ενα δυτικο καπιταλιστικο μοντελο οργανωσης της οικονομιας, δε στρεφεται μονο προς τα αψυχα, υλικα αγαθα, αλλα και προς τα εμψυχα. Εν προκειμενω, η ταση προς ιδιοκτησια παιρνει τη μορφη της κατοχης και νομης ενος αλλου ατομου, ενος συζυγου η ενος συντροφου. Αναφερομαι στην κυριαρχη επισης στο δυτικο περιβαλλον εννοια της μονογαμιας.

Η εγγενης αναγκη καθε ανθρωπου για αναπαραγωγη και διαιωνιση του ειδους του τον οδηγησε στη διαμορφωση θεσμων μεσω των οποιων θα ηταν δυνατη η βελτιστη επιτευξη του παραπανω σκοπου. Η “οικογενεια” λοιπον, που απαρτιζεται απο δυο ενηλικες γεννητορες, στους οποιους πεφτει το αποκλειστικο βαρος για την επιβιωση των μικρων και ανημπορων ανθρωπων ειναι το πιο παραδοσιακο και κυριαρχο μοντελο.

Η επιβιωση ομως των νεαρων ατομων απαιτει τεραστιο μοχθο απο την μερια των δυο γεννητορων. Η συνεργασια τους πρεπει να ειναι αρμονικη και στενη. Η γυναικα γαλουχει και ο αντρας προμηθευει τροφη. Και ουτω πως ενισχυονται οι δεσμοι μεταξυ τους γιατι σε αντιθετη περιπτωση θα διαρραγει το μοντελο. Αν ο αντρας παψει να προμηθευει, τα παιδια θα αφανιστουν και το ιδιο θα συμβει αν η γυναικα παψει να γαλουχει. Και φυσικα ο αντρας μονο μια γυναικα αντεχει να συντηρησει, μια οικογενεια να χτισει δεδομενου οτι οι δυναμεις που αναλωνει για το σκοπο αυτο ειναι ηδη υψηλες που θα μπορουσαν να του στοιχισουν ακομα και τη δικη του επιβιωση.

Θα μαντεψατε ηδη που το παω: ο καπιταλισμος ευνοει και συντηρει τη μονογαμια. Τα παντα σε αυτο το στρεβλο για την ανθρωπινη φυση συστημα συνηγορουν στην ανευ οριων μανια για ατομισμο και ιδιοκτησια, οπου τιποτα δεν ειναι συλλογικο και κοινοχρηστο. Γιατι η γη να ανηκει σε καποιους και να μην ειναι κοινοχρηστη οπως ο αερας ή ο ηλιος? Αυτη η ιδια ταση, που μοιαζει να διαστελλει στο απειρο τις δυνατοτητες κακοφωνιας και χαους, εχει διαβρωσει και τις ανθρωπινες σχεσεις και σαν αποτελεσμα εχουμε την εμφανιση θλιβερων φαινομενων οπου δυο ατομα ανηκουν το ενα στο αλλο εφ ορου ζωης. Νιωθουν πλαδαρα και εγκλωβισμενα αλλα δεν τολμουν να αποκοπουν απο το αδηφαγο συστημα. Η νυσταλεα τους διανοια δε μπορει να ενωθει με τη συλλογικη διανοια και να μεγαλουργησει.

Θα μου επιτρεψετε τωρα να σας παρουσιασω ενα αλλο συστημα οργανωσης της κοινωνιας, το οποιο κατα τη γνωμη μου βρισκεται σε αρμονια με την ανθρωπινη φυση και τις αναγκες της. Στο συστημα αυτο, οι πλουτοπαραγωγικοι ποροι ειναι κοινοχρηστοι, τα μεσα παραγωγης αποτελουν κοινωνικη ιδιοκτησια και οχι ατομικη, ενω υφισταται συλλογικη διαχειριση απο τα ατομα με στοχο την καλυψη των αναγκων τους. Σε ενα τετοιο συστημα οι ανθρωπινες σχεσεις ειναι ελευθερες και ειλικρινεις διοτι ακριβως τα ατομα δεν εξαναγκαζονται στο σχηματισμο μορφωματων οπως ειναι η οικογενεια, καθως η αισθηση του “ανηκειν” σε ενα δεδομενο, σταθερο και συνεκτικο πυρηνα αποδυναμωνεται.

Ας γινω ομως λιγο πιο σαφης. Σε ενα ιδανικο περιβαλλον, οπως το φανταζομαι, ενα παιδι μετα απο καποια ηλικια, ας πουμε χοντρικα τεσσαρων χρονων, μπορει να πηγαινει σε ενα “ιδρυμα”, ας το αποκαλεσουμε σχηματικα “το σπιτι των παιδιων”, ενα χωρο οπου θα δεχεται τα παιδια ολης της πολης. Σε καποιες περιπτωσεις οι παραπανω χωροι θα μπορουσαν να σχηματιζουν και αυτονομες πολιτειες. Στον παραπανω χωρο το παιδι θα διαβει κανονικα και πληθος παιδαγωγων θα αναλαμβανει την ανατροφη και τη μορφωση του. Να τονισω οτι το σπιτι θα διαθετει παιδαγωγους πολλων ειδικοτητων ωστε να φροντιζουν για τη σωστη επιμορφωση ενος εκαστου των παιδιων αναλογα με την κλιση του και τις ικανοτητες του. Τα οφελη για την κοινωνικοποιηση των παιδιων ειναι τεραστια. Φυσικα, οι γονεις θα μπορουν ανεμποδιστα να επισκεπτονται τα παιδια ή και να μενουν εκει μαζι τους αν το επιθυμουν. Θα μπορουσαν ακομα να αναλαβουν και το ρολο του παιδαγωγου. Τα παιδια θα ηταν παιδια ολης της πολης, οπως ειχε γραψει και ο Πλατωνας στην “Πολιτεια” και θα φροντιζαν ολοι για την ευημερια τους.

Κατω απο αυτες τις συνθηκες, το αυστηρο μοντελο της οικογενειας και της μονογαμιας δεν εχει λογο υπαρξης. Καθε αντρας και γυναικα ειναι ελευθερος να ακολουθησει τα ενστικτα και τα συναισθηματα του. Μπορει και θα δικαιουται να ειναι πολυγαμικος.
Μεχρι να γινει ομως αυτο και να εγκατασταθει η “νεα ταξη πραγματων” εχουμε πολυ δρομο μπροστα μας. Οι καπιταλιστες να παραμεινουν μονογαμικοι παρακαλω...